الهیاری، حمید (۱ تیر ۱۳۴۴-۳۰ تیر ۱۳۶۶)، فرمانده گردان ویژه شهدای کربلا لشکر ۳۱ عاشورا نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

حمید الهیاری در محله خیام شهر میانه* واقع در جنوب‌شرقی استان آذربایجان ‌شرقی* زاده شد. پدرش، احمد، بنا و مادرش، کبری چراغی، خانه‌دار بود. حمید ۶ برادر و یک خواهر داشت و پنجمین فرزند خانواده بود. وی در ۱۱  سالگی پدر خود را از دست داد (ادارۀ ثبت-احوال ...؛ فرهنگ....، ذیل نام؛ باقری‌وکیل‌آبادی).

حمید دوره ابتدایی را در ۱۳۵۱ش در دبستان  محمدرضا پهلوی (نیمه‌شعبان فعلی) و دوره راهنمایی را در مدرسه حافظ (شهید مصطفی خمینی فعلی) این شهر گذراند؛ سپس در دبیرستان شاپور ( شریعتی فعلی) نام‌نویسی و خرداد ۱۳۶۲، در رشتۀ علوم تجربی، دیپلم گرفت (ادارۀ آموزش‌وپرورش  ... ).

الهیاری در کنار تحصیل به ورزش کشتی نیز می‌پرداخت و در تیر ۱۳۶۶ در مسابقات کشوری به قهرمانی دست یافت (روزنامه کیهان، ۱۳۶۶ش). وی همان سال در کنکور ورودی رشته پزشکی قبول شد ولی به علت حضور در جبهه‌های جنگ، انصراف داد (باقری وکیل-آبادی، زندگی‌نامۀ  ... )

حمید در دوره نوجوانی‌اش، که با ‌سال‌های مبارزه ملّت ایران ضدحکومت پهلوی دوّم (۱۳۲۰-۱۳۵۷ش) همراه بود، با حضور در راهپیمایی‌های مردمی، به این مبارزات پیوست و با وجود کمی سن، مشتاقانه در تظاهرات و پخش اعلامیه‌های انقلابی به همراه برادرانش شرکت کرد. یک شب، در مسیر بازگشت به منزل، به همراه برادرش در حال پخش اعلامیه در خیابانی واقع در چهارراه آزادی فعلی شهر میانه، پشت ساختمان مخابرات، با نیروهای نظامی حکومت پهلوی برخورد و به دلیل همراه داشتن اعلامیه، آنها دستگیر و کتک مفصلی خوردند (الهیاری).

حمید در اسفند ۱۳۶۲، به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان میانه درآمد و برای گذراندن دوره آموزشی به خاصبان* (پادگان سیدالشهدا (ع) وابسته به نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واقع در جاده آذرشهر-تبریز) اعزام شد و پس از پایان دورۀ آموزش با پیوستن به لشکر ۳۱ عاشورا در عملیات‌ بدر،۲۰ اسفند ۱۳۶۳، با رمز «یا زهرا(س)» در جبهۀ جنوبی، تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت‌آزادگان)، با هدف قطع جاده بصره - العماره عراق، با سمت نیروی شناسایی شرکت کرد؛ که در حین عملیات از ناحیه سر و صورت مجروح و در یکی از بیمارستان‌های شهر اصفهان بستری و پس از بهبودی نسبی به جبهه بازگشت (سپاه ...، گواهی عضویت، گواهی دورۀ آموزشی، گواهی مأموریت، گواهی مجروحیت).

وی پس از آن در عملیات والفجر۸ ، در ۲۰ بهمن ۱۳۶۴، با رمز «یا فاطمه‌الزهرا(س)» در جبهۀ جنوبی، با هدف  فتح فاو (شبه جزیره‌ای در جنوب‌شرقی عراق)، به‌عنوان مسئول تیم شناسایی و غواص شرکت کرد که در این عملیات نیز از ناحیه سر مجروح و به پشت جبهه منتقل شد (همان، گواهی مأموریت، گواهی مسئولیت، گواهی مجروحیت).

حمید پس از بهبودی نسبی دوباره به جبهه بازگشت و

در عملیات‌های زیر حضور یافت: عملیات کربلای ۴، در ۳ دی ۱۳۶۵، با رمز «محمد(ص)» در جبهۀ جنوبی، با هدف تصرف شهر مرزی ابوالخصیب در شرق استان بصره در جنوب عراق، با همان سمت؛ عملیات کربلای ۵  در ۱۹ دی ۱۳۶۵، در منطقه شلمچه و شرق بصره، با هدف تصرف و آزادسازی این مناطق با همان سمت (همان، گواهی اعزام به جبهه، گواهی مسئولیت).

الهیاری، پس از عملیات کربلای ۵، در فروردین ۱۳۶۶ به فرماندهی گردان ویژه شهدای کربلا منصوب گردید. او در مراحل آماده‌سازی منطقه دوپازا در عملیات نصر ۷، ۱۴ مرداد ۱۳۶۶ با رمز یا «فاطمه‌الزهرا (س)» در منطقۀ عمومی استان سلیمانیه عراق با هدف انسداد معابر ضد انقلاب در غرب کشور و تصرف ارتفاع مهم دوپازا، شرکت و در سردشت آذربایجان‌غربی در حین شناسایی بر اثر انفجار مین، به شهادت رسید (همان، گواهی مسئولیت، گواهی مأموریت، گواهی شهادت، قلی‌زاده علیار، ص ۴۵)

پیکر شهید حمید الهیاری پس از تشییع باشکوه مردم در گلزار شهدای شهرستان میانه* به خاک سپرده شد (همو).

شهید حمید الهیاری فردی با ایمان و ایثارگر، آرام و سر به‌زیر، مؤقر و اهل نماز اول وقت و تلاوت قرآن بود. وی با اخلاق و رفتارش، دوستانش را شیفته خود ساخته بود. شب‌های زیادی را برای نماز شب بیدار بود. او به صلۀ رحم خیلی پابند بود. فردی متواضع و پرکار که رشادت و شجاعت‌اش بین همرزمانش نمونه و نسبت به خانواده بسیار مهربان بود طوری حرف می‌زد که بقیه خود را ملزم به اطاعت از او می‌دانستند. او فردی بسیار صبور و دائم‌الوضو بود (باقری‌وکیل‌آبادی، صص۲۲، ۲۵، ۳۹؛ اللهیاری)

در فرازی از وصیت‌نامۀ شهید آمده است: «... عزیزان، هم چون گذشته در صحنه باشید و به منافقان بگویید که نفرین شده‌اند و قرآن، آنان را اهل دوزخ می‌شمارد و حال سخنم با بی‌تفاوت‌ها به این انقلاب عظیم است. بدانید که حجت‌ها تمام شده و بهانه تراشی به کار نمی‌آید. جنگ ما جنگ حق علیه باطل است که در زمان‌های مختلف و به صورت‌های متفاوت همیشه در جنگ بوده‌اند. در این موضوع حساس نباید فقط به مادیات فکر کرد با این که کمبود و گرانی هست ولی باید به دولت جمهوری اسلامی کمک کنید. رزمندگان عزیز راه ما راه امام حسین (ع) است. نباید گامی به عقب بگذارید. باید حسین‌وار بجنگیم و علی‌اکبر‌گونه شهید شویم و همچون ابوالفضل العباس (ع) با دست‌های قطع شده، و با دهان، پرچم اسلام را حمل کنیم. امروز باید هم چون حسین (ع) فرزندان خود را به مقابله با دشمنان دین پیامبر بفرستیم. ما به زیادی دشمن فکر نمی‌کنیم و نمی‌گذاریم شعار الله اکبر خاموش شود» (بش).

به پاس نکوداشت یاد شهید، یکی از کوچه‌های خیابان خیام جنوبی شهر میانه* به نام وی است (الهیاری).

یادواره شهید الهیاری همراه سایر شهدا در یادواره ۱۵۰ شهید اطلاعات لشکر ۳۱ عاشورا در ۱۳۹۴ش در دانشگاه تبریز* برگزار شد. نیز در کنگرۀ ملی ده هزار شهید* استان آذربایجان‌ شرقی در آذر ۱۴۰۲ در شهر تبریز، یاد و خاطرۀ وی به همراه دیگر شهدا گرامی داشته شد (همو؛ تحقیقات ... ).

مآخذ: اداره آموزش‌وپرورش شهرستان میانه، گواهی امتحانات، سند مورخ ۲۳ اسفند ۱۳۶۲، سند بش، موجود در ادارۀ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان‌شرقی؛ اداره ثبت‌احوال شهرستان میانه، شناسنامه، سند بش موجود در همان‌جا؛ الهیاری، حسین( برادر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۲۵ خرداد ۱۴۰۲؛ روزنامه کیهان مرداد ۱۳۶۶، الهیاری، حمید، وصیت‌نامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در ادارۀ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان‌شرقی؛ تحقیقات منتشر نشدۀ کنگرۀ ملی ده هزار شهید استان آذربایجان‌شرقی (زندگی‌نامۀ شهید حمید الهیاری)، بی‌تا، موجود در همان‌جا؛ زندگی‌نامۀ شهید حمید الهیاری، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان آذربایجان ‌شرقی، گواهی عضویت، گواهی اعزام به دوره، گواهی اعزام به مأموریت، گواهی مسئولیت، گواهی مجروحیت، گواهی شهادت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ ؛ فرهنگ اعلام شهدا، استان آذربایجان ‌شرقی، به کوشش  مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، نشر شاهد، ۱۳۹۵ش؛ قلی‌‌زاده علیار، رضا، تراشه‌های ماه، زندگی‌نامه و خاطرات شهدای واحد اطلاعات لشکر ۳۱ عاشورا (شهدای کربلا)، تهران، نشر صریر، ۱۳۹۵ش. 

/یعقوب شیرزادی بناب/